عملیات فراوری سنگ ساختمانی نوعی فرایند است که طی آن سنگ برای به‌کارگیری در ساختمان آماده می‌شود. برای فرآوری انواع سنگ ساختمانی روش‌های مختلفی وجود دارد. که با توجه به نوع سنگ و کاربرد آن این روش ها متفاوت است.
پس از آن‌که سنگ کوپ به سنگبری منتقل می‌شود، در مراحل مختلفی سنگ فرآوری شده و روانه‌ی بازار می‌شود. در این مقاله قصد داریم به مراحل و انواع فراوری سنگ بپرداریم.
انواع فراوری سنگ ساختمانی
فراوری های مختلفی بروی سنگ ها قابل انجام است، اما هر فراوری مناسب هر سنگ نمی باشد. به طور کلی پرداخت هایی که بر سطح سنگ انجام می شود به صورت مکانیکی (ماشین آلات)، دستی و شیمیایی می باشد. چند نمونه از پرکاربردترین آن ها پالیش (صیقلی)، مات (هوند)، چرمی، سندبلاست، تیشه ای است.
تیشه زنی
در این روش با استفاده از تیشه به صورت افقی، عمودی و یا هر دو ضرباتی را به سنگ وارد می‌کنند که این امر باعث ایجاد حفره‌هایی روی سنگ می‌شود و سنگ را به حالت شیاردار در می‌آورد. امروزه این کار برای ایجاد سطح ناصاف روی سنگ بسیار رایج می‌باشد. سنگ‌های تیشه زده لیز نبوده و برای راه پله و پیاده رو بسیار مناسب هستند. میتواند روی گرانیت، تراورتن و مرمریت و چینی انجام شود.
پولیش یا ساب
این فراوری متداول‌ترین مدل فرآوری سنگ می‌باشد باعث صیقلی‌تر شدن و لطافت سنگ شده است. پس از اینکه سنگ را برش داده وارد دستگاه ساب می‌کنند. نحوه ساب توسط دستگاه‌های مختلف باهم متفاوت می‌باشد. اما نکته که باید توجه کرد این است که هر سنگ قبل از ساب باید کاملاً از سطح سالمی برخوردار باشد.
دستگاه ساب بسته به نوع جنس سنگ و سختی آن داری کله ها و ساینده‌های متفاوت می‌باشد. تعداد کله هر دستگاه ساب برای سنگ‌های سخت مانند گرانیت بین ۱۶ تا ۲۲ کله و برای سنگ‌های مرمریت بین ۱۰ تا ۱۶ کله دارد،
تنها اسلب‌ها پیش ساب می‌شوند و این کار با دستگاه کالیبره صورت می‌گیرد. دستگاه کالیبره یا پیش ساب دارای تعدادی هد است که شامل دو یا سه تا چهار کله مخصوص کالیبر اسلب است. پیش ساب اسلب نرم هم بین ۲ تا ۶ کله دارد. عملیات ساب توسط دستگاه‌هایی با لقمه‌های زیرتر شروع می‌شود و قدم‌به‌قدم ادامه پیداکرده تا به لقمه‌های نرم‌تری برسد.
سنگ براقیت و شفافیت موردنظر خود را پیدا میکند و عملیات ساب به پایان می‌رسد. برای رسیدن به براقیت و شفافیت بالا معمولاً در دو هد آخر دستگاه از لقمه‌های اسیدی استفاده می‌کنند.
هوند
در فرآوری هوند به گونه ای است که سطح سنگ صیقلی شده اما سطح سنگ مات و کدر است. در فرآوری هوند، سنگ قابلییت انعکاس نور را از خود ندارد. از ویژگی های سنگ هوند، این است که لکه کمتری را نشان می دهد.
فلیم یا آتشی
در این روش با قرار دادن سنگ در معرض شعله های داغ، رویه سنگ ها منبسط شده و به صورت پوسته پوسته در می آید و سطح سنگ حالت نیمه زبر ایجاد می شود. در این نوع از فراوری سنگ ها خشن و بدون لغزش می شوند و برای سنگ های گرانیت بیشترین کاربرد دارند.
آنتیک یا چرمی کردن
در این فرآیند سطح سنگ توسط لقمه‌های مخصوص ساب چرمی زبر سابیده می شود به طوری که سطح سنگ صیقلی نشده و دارای ناهمواری هایی می باشد. این سنگ حالت بسیار طبیعی و کلاسیک دارد. روی نقاط ضعیف سنگ تاثیر بیشتری می‌گذارد و بنابراین آن قسمت‌ها ساب بیشتری می‌خورند و باعث ایجاد پستی بلندی‌هایی در سنگ می شود.
نوعی دیگر از آنتیک کاری، سنگ درون محفظه ای که دارای ساچمه های فلزی است قرار می‌گیرد که بسته به جنس سنگ و میزان آنتیک کاری محفظه حول محوری می چرخد و با غلطیدن ساچمه‌های روی سنگ عمل آنتیک کاری صورت می گیرد.
سندبلاست
سند بلاست به وسیله ماسه و فشار باد به سنگ اصابت میکند و استحکاک شن و سنگ باعث برداشته شدن لایه ی رویی آن می شود. امروزه صنعت سندبلاست تغییر و تحول زیادی داشته و برای صنعت سنگ از وسایل به روزتری استفاده می شود که عمدتا این ابزار جدید در ایتالیا و اسپانیا و چین تولید می شود.
مراحل فراوری سنگ های ساختمانی
مرحله اول: برش سنگ
این مرحله از تولید و فرآوری سنگ بدین گونه است که سنگ های خام به صورت کوپ از معدن به کارخانه های سنگبری منتقل می شود. برای بریدن کوپ در حال حاضر 4 دستگاه: واتر جت، مولتی وایر، اره بر و قله بر وجود دارد.
مرحله دوم تقویت سنگ
در این مرحله سنگ خام تولید شده نیاز به استحکام دارد به همین منظور از توری فایبرگلاس به همراه اپوکسی به پشت سنگ چسبیده می شود. در این مرحله از شکستن و خرد شدن سنگ جلوگیری می شود.
مرحله سوم: رزین کاری
استفاده از رزین مخصوص جهت پر کردن حفره‌های سنگ و ترمیم ترک ها و شکستگی سنگ با هدف مقاوم‌سازی و افزایش کیفیت انجام می‌شود. رزین پلی‌استر در حالت‌های مایع، جامد و نیمه جامد موجود می‌باشد. آنچه که امروزه در تمامی سنگ‌بری‌ها یافت می‌شود، رزین‌های بی‌رنگ است.
مرحله چهارم: ساب زنی
عملیات ساب توسط دستگاه های ساب سنگ انجام می شود. سنگ سابی عمل صیقل دادن سنگ است. این کار به منظور رفع پستی و بلندی های سنگ و همچنین افزایش درخشندگی سنگ انجام می شود. درجه پولیش و سمباده کردن سنگ نیز با توجه به نوع پرداخت سنگ متفاوت است.
مرحله پنجم: لبه زنی
پس از انجام مرحله فرآوری سطح سنگ ، لازم است لبه های سنگ نیز پرداخت شوند. این مرحله بیشتر در مورد سنگ هایی که برای پله، کابینت و … استفاده می شوند، اهمیت بیشتری دارد. دستگاه های لبه زنی میتوانند لبه های گرد، نیم گرد، اریب و … ایجاد کنند.
نتیجه نهایی:
همانطور که در این مقاله بیان شد، فرآوری سنگ دارای مراحل مختلف می باشد و روشی برای افزایش مقاومت سنگ در برابر عواملی همچون سایش، تغییرات آب و هوایی و نیز کاهش اصطکاک و … می باشد. نوع پرداخت سنگ میتواند به زیبایی ساختمان شما کمک کند.
در مکان های مانند حمام و سرویس بهداشتی، اطراف استخر و پله میتوان از سنگ هایی با فرآوری بوش همرچرمی، سندبلاست چرمی و… استفاده کرد که این فرآوری ها ضمن حفظ براقی سطح سُر نیستند. دانستن برخی از نکات در به کارگیری سنگ مناسب مکان مورد نظر شما، الزامی است.